‘In de coronaperiode zat ik zoals iedereen thuis en heb ik de opnames van mijn oude shows nog eens bekeken’, vertelt Gili, die in het echte leven gewoon Lieven Gheysen heet. ‘Toen dacht ik ‘potverdikke, daar zitten veel acts tussen die veel mensen nog niet gezien hebben’. Dus heb ik me ermee beziggehouden die acts wat te pimpen, te finetunen en er een coherent verhaal in te stoppen. Een verhaal over hoe je mentalist wordt, wat dat betekent en waar je allemaal op moet letten. Het resultaat is volgens mij mijn beste show ooit.’

Vijf of zes zintuigen?

Van bij het begin van zijn carrière legt Gili er als mentalist de nadruk op dat ‘paranormale gaven’ of een ‘zesde zintuig’ tot nader order niet bestaan. Hij is iemand die met behulp van zijn vijf zintuigen en die van de toeschouwers de illusie van een zesde zintuig wil opwekken. De man die in zijn kinderjaren werd betoverd door de goocheldoos die hij had gekregen, is daardoor op verschillende manieren een buitenbeentje geworden. Niet alleen omdat hij graag al eens een tipje van de sluier licht als het over zijn trucs gaat. Ook omdat hij – als drievoudige finalist van Humo’s Comedy Cup – graag wat relativerende humor in zijn shows binnensmokkelt.

Gili: ‘Ik was een kind met veel interesses. Ik zat in de postzegelclub, in de jeugdbeweging en ik deed mee aan het schooltoneel. Maar het plezier om op een podium te staan en de mensen te amuseren stond me toch het meest aan. Zo ben ik begonnen als een klassieke goochelaar met doekjes en balletjes. Eind jaren 70 kon je op de BBC ook de The Paul Daniels Magic Show zien. Dat was een goochelaar die niet heel serieus kleine mirakels zat te doen, maar een gast die er graag wat grappen bij lapte.

Dat wilde ik ook proberen. Toen het stand-upcircuit eind jaren 90 echt begon te leven in Vlaanderen, heb ik me zelfs even helemaal op de humor gestort – zonder trucs – maar dat werkte niet. Ik haalde mijn trucs er terug bij en zo vond ik een evenwicht tussen de emoties van de verbazing en de ontspannen lach. Gaandeweg stopte ik er ook al eens een act in die rond ‘telepathie’ draaide, en ik merkte dat dat bij het publiek het best binnen kwam en het langst bleef hangen. Zo is uiteindelijk de show Iedereen paranormaal ontstaan.’

Schalkse technieken

Met Iedereen paranormaal bedoelde Gili dus niet dat iedereen paranormale gaven heeft, maar dat iedereen in principe hetzelfde kan als mensen die beweren over paranormale gaven te beschikken. ‘Het gemakkelijkste zou natuurlijk zijn dat ik echt gedachten kon lezen. Dat ik meteen zou weten wat jij denkt. Jammer genoeg werkt het zo niet. Maar er zijn wel allerhande schalkse technieken ontwikkeld die ik heb ingeoefend om dat zogenaamde ‘zesde zintuig’ te imiteren, en de zogenaamde mediums’ te overtreffen in hun eigen stiel.’

Toch blijft het na al die jaren ook voor Gili nog spannend. Bijvoorbeeld omdat hij ook het publiek blijft betrekken bij zijn acts. ‘Ik krijg iedere avond weer andere mensen op het podium die andere keuzes maken. Door je metier leer je het publiek scannen om te zien wie je waarvoor kan gebruiken. Maar er zijn wel eens mensen die heel raar beginnen te doen als ze op een podium in het midden van de belangstelling staan. En de technieken die ik gebruik zijn ook vrij verregaand, waardoor er altijd een kans is dat iets mislukt. Toch lukt het meestal om iedereen mee te krijgen in mijn verhaal.’

In de konijnenpijp

Door zijn aanpak toont Gili aan dat mensen hun zogenaamde vrije keuze vaak overschatten. Eigenlijk is een mens nogal meegaand en makkelijk manipuleerbaar. Gili: ‘Dat is plezant om mee te werken, maar tegelijk een beetje beangstigend als je het uitbreidt naar het echte leven en naar alles wat we rondom ons zien gebeuren in verband met desinformatie. Toen ik gevraagd werd om op een affiche te gaan staan ter promotie van de covid-vaccinatiecampagne heb ik ongeveer duizend mails gekregen met bagger, en beschuldigingen dat ik zwaar betaald zou worden door de farmaceutische sector.’

Ook met zijn werk voor de Studiekring voor de Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale (Skepp) doet Gili moeite om mensen te informeren over wat wetenschappelijk is en wat prietpraat. ‘In de hoop dat het wat effect heeft, want soms heb ik de indruk dat ik tegen de bierkaai aan het vechten ben. Zodra je in de fameuze konijnenpijp van de complottheorieën en indoctrinatie zit, is het heel moeilijk om daar nog uit te geraken. Mensen geloven graag in sterke verhalen. Wie naar mijn show komt, betaalt eigenlijk om bedrogen te worden. En de zogezegde mediums hebben mij natuurlijk niet graag. Een groot deel van die mensen denkt écht dat ze helderziend zijn en wil oprecht mensen helpen. Maar dat kan tot gevaarlijke situaties leiden. En daarachter zit ook nog eens een hele industrie rond ‘paranormale gaven’. Een wereldwijde miljardenbusiness die mensen met een kluitje in het riet stuurt.’

Bijbel

Wat die mensen misschien kan helpen, is het uitgebreide doe-het-zelfboek Raar, hè?! dat bij de gelijknamige show hoort. Daarin doet Gili een aantal van zijn favoriete kleine trucs uit de doeken. Het is vast ook een goed sinterklaas- en eindejaarsgeschenk. Gili: ‘Ik noem het een bijbel voor beginnende mentalisten. Het is een boekje met vijftig heel eenvoudige trucs waarmee je mensen echt kan verbazen als je ze goed brengt. Het dient ook om aan te tonen dat het niet is omdat je iets niet begrijpt, dat het ook paranormaal is. Op die manier worden er misschien nog jonge mensen gebeten door de microbe, die dan binnen tien jaar op de Vlaamse podia staan.’

donderdag 7 december
Gili
Raar, hè?!
HUMOR
20.30 uur – GC de Zandloper
tickets: 22 euro (basisprijs), 16 euro (jongerentarief -21) & 20 euro (abo)

Tekst: Michael Bellon
Foto: © Tine De Wilde
Uit: zandloper december 2023