Sommige lezers zullen het nog meegemaakt hebben: de wereldtentoonstelling van 1958 op de Heizel, met als thema Een wereld naar menselijke maat bouwen. Tussen 17 april en 19 oktober 1958 bezochten 41 miljoen mensen de paviljoenen van 44 landen en talrijke Belgische bedrijven, verspreid over een oppervlakte van 200 hectaren. Op de oorspronkelijke plek van Expo 58 vinden we nog enkele laatste getuigen: het wereldberoemde Atomium natuurlijk, met in zijn schaduw het toenmalige paviljoen van de Kortrijkse dakpannen en tegelnijverheid dat nu restaurant Salon 58 herbergt. Iets verderop staat ook het Amerikaanse paviljoen nog overeind, dat tot juni 2012 onder de naam Amerikaans Theater door de BRT/VRT werd gebruikt als opnamestudio’s. Maar ook in onze gemeente had de Expo 58 een (bouwkundige) impact.

Pension Moderne

Het collectieve geheugen vertelt ons dat er om de talrijke bezoekers van de wereldtentoonstelling te logeren in Wemmel een hotel met 8 kamers werd ingericht: Pension Moderne. Met de ‘verblijf inclusief ontbijt’-formule werd het hoge, witgele gebouw uit 1933 zo een B&B avant la lettre. Indertijd lag het tussen de akkers en weiden, vandaag ligt het voormalige pension tussen uitrit 8 van de ring en de Ambiorixlaan. Tot midden jaren 70 waren Robert Van Walle en later weduwe Van Dingenen de uitbaters van het pension en het tiental studentenkoten dat er in de loop der jaren werd aan toegevoegd. Het verhaal gaat dat de pastoor van de dichtbij gelegen parochie Sint-Engelbertus, pater Van de Velde (1923-2015) er – naar goede dorpsgewoonte – iedere zondag werd uitgenodigd voor de lunch. Een tweede overblijfsel uit deze periode is de Chalet du Dijk, in de buurt van de sporthal van Wemmel. Het was een plaats waar een feestzaal met eetmogelijkheid ter beschikking gesteld werd van gasten.

Het gebouw in Zwitserse stijl, dat al jaren niet meer commercieel was uitgebaat, werd eind jaren 90 geteisterd door een hevige brand en nadien verkocht, gesloopt, en door de nieuwe eigenaars in 2018 weer opgebouwd in moderne stijl.

Motel-Expo 58

Een andere – intussen verdwenen – constructieuit die tijd: het Motel-Expo 58. De maatschappij Houtinvoer A. Hofkens uit Schoten kreeg in 1957 de opdracht een uitgestrekt logeercomplex te bouwen, bestaande uit 12 lange paviljoenen met niet minder dan 2.000 kamers, goed voor 5.000 gasten, en een parking voor 1.500 auto’s. Zoals we kunnen lezen in de promotiecatalogi van die tijd waren de kamers van dit project van architect A. J. Vanden Berghe voorzien van ‘ (…) warm en koud stromend water, bidet, sierlijk en gerieflijk meubilair en een telefoon. En het complex, van een groot aantal douches, een restaurant met bar, allerlei winkels, een reisbureau, een kapsalon, doktershulp, apotheek, kinderopvang, wissel- en postkantoor enz. Dit alles zal de gasten een aangenaam verblijf verzekeren.’ Er was zelfs een speciale pendeldienst tussen de Grote Paleizen op de Heizel (gebouwd in 1935) en het Motel-Expo, namelijk de NMVB-lijnbus nummer 1650 met halte Drypikkel.

Veel documentatie vinden we hierover niet meer terug, maar toch konden we de locatie traceren in het Bouchoutdomein. De bouwplaats lag tussen de huidige G. Marconilaan, S. Morselaan, G. Mercatorlaan en P. Curielaan. Er werd ook in een benzinestation voorzien, getekend door architecten Cols en Waterkijn (de ontwerper van het Atomium). Dat bevond zich op de hoek van de P. Curielaan en de Zijp. In die tijd was de auto koning, en was er dus ook een ruim aanbod aan parkings. Grote logeercomplexen zoals Motel-Expo 58 waren geen uitzondering: in het nabije Vilvoorde werd het Kamp Drie-Fonteinen opgericht (140 ha): een caravan- en kampeerterrein voor niet minder dan 20.000 mensen, ook hier voorzien van alle comfort.

De prefablogementen in Bouchout verrezen, met een voorlopige bouwvergunning, op gronden die eerder aangekocht waren door baron Jean-Baptist Van Ghysel (1885-1956). Na de Expo 58 moest alles gesloopt worden vóór 31 mei 1959, om de aanzet van de bouw van de huidige exclusieve villawijk te kunnen starten. Een wijk met een eigen intern reglement en beheerd door de Gemeenschap der Eigenaars van het Domein van Bouchout te Wemmel-Meise. Befaamde Norrland Voor de logerende bezoekers – en de Wemmelaars natuurlijk – werden er in deze periode ook extra eetgelegenheden geopend. Onder andere het restaurant La Fleur de Bouchout, aan de Zijp nummer 14-16. Volgens Herman Siebens en Jan Humblet, allebei voormalige directeurs van wat nu de Wemmelse GO! Campus is, werd dit eethuis onder de naam Norrland overgenomen door Louis Meer, die verbonden was met de Wemmelse hotelschool.

Volgens Herman Siebens kregen de leerlingen in de beginjaren van de hotelschool les op de campus in de Diepestraat. In 1983 verhuisden ze naar het nieuw aangekochte gebouw aan de Drypikkel (de ex-Meli). In deze periode werd Norrland tijdens de weekends en in vakantieperiodes uitgebaat door Meer en zijn echtgenote, terwijl het op schooldagen als didactisch restaurant werd gebruikt voor de laatstejaarsstudenten. In 1988 nam de school het restaurant volledig over, maar het werd steeds moeilijker om de verouderde infrastructuur aan te passen aan de noden en op 1 juni 2010 werd het gebouw verkocht. De functie werd overgenomen door het gloednieuwe GO! Campus-restaurant dat eveneens de naam Norrland kreeg. Er werd soms verteld dat de Norrland oorspronkelijk het Noorse paviljoen van Expo 58 was. Maar dat blijkt niet te kloppen. Tijdens een interview gaf ex-directeur Siebens aan dat de naam Norrland verwijst naar een Zweedse houtsoort die onder andere gebruikt wordt voor plafonds. Maar ‘het is weer zo'n typisch Belgisch verhaal’ zei hij. ‘Iemand is na Expo 58 waarschijnlijk recuperatiemateriaal gaan ophalen, waarbij de link gelegd werd tussen het houtwerk van het Norrland-restaurant en de zoldering van het Noorse paviljoen. Maar verder hebben de twee gebouwen niets gemeen.’ Het Noorse paviljoen kwam gedeeltelijk in Limal (Waver) terecht, waar het eerst als gemeentehuis dienstdeed en later als lagere school werd gebruikt.

Wat wel klopt, is dat de grond met het opgeblazen Philips-paviljoen van Le Corbusier naar Wemmel werd afgevoerd en waarschijnlijk op de bouwsite van Bouchout terecht kwam … Dus graven we verder naar andere overblijfselen van Expo 58 in onze gemeente. Wie weet?

Tekst: Freddy Philips
Uit: zandloper maart 2024