Wemmel internationaal: Dagmar Brozova

Als 23-jarige jonge vrouw voelde het voor Dagmar alsof de wereld aan haar voeten lag. ‘Ik was in een vrij land en had grote verwachtingen. In het communistische Praag werd onze wereld ingeperkt. We hadden een goed leven, met gratis onderwijs en gezondheidszorg. Maar je kon je niet vrij bewegen. We waren geïsoleerd van de rest van de wereld. Als kunstenaar – ik wist toen niet eens dat ik een kunstenaar was – was het moeilijk. Ik mocht niet aan de kunstacademie gaan studeren.’

Twijfels in Limburg

Eenmaal in België kreeg Dagmar wel die kans en ze schreef zich in aan Sint-Lucas in Hasselt. Ze volgde daar de richting schilderkunst. Nadien gaf ze les aan academies en in het middelbaar van de kunsthumaniora in Genk. ‘Intussen werden ook onze twee kindjes, Natalie en Filip, geboren. Het waren de tropenjaren, alles ging heel snel. Pas toen de kinderen groter werden, ben ik de gevolgen van mijn verhuizing beginnen te voelen. Ik was in een vrij land, maar ik voelde me niet vrij. Ik kreeg veel opmerkingen over mijn accent. Bij sollicitaties moest ik me dubbel zo hard bewijzen. Ik voelde me niet volwaardig.’

Die periode leidde tot een grondig zelfonderzoek. ‘Vroeger, in alle drukte, ging het leven vanzelf. Maar plots moest ik stilstaan bij vragen als ‘Wie ben ik hier?’, ‘Wat beteken ik hier?’. Ik voelde me niet meer helemaal Tsjechisch, thuis spraken we alleen Nederlands. Maar Belgisch was ik ook niet. Het kwam tot een breekpunt. Ik had bruggen verbrand en moest opnieuw alles leren. Het Nederlands leren ging snel, maar België leren kennen, weten hoe de politiek werkt, het onderwijs, het culturele leven, weten wie de grote schrijvers en filmmakers hier zijn, dat heeft jaren gekost. Je kan niet echt meedoen als je die kennis niet hebt.’ Die grote omslag maakte dat Dagmar haar passie hervond: de schilderkunst. ‘Ik ben terug begonnen met schilderen en het creëren van mijn eigen wereld. Ik heb voor mijn vrijheid gevochten, ben niet gebonden. Zo vond ik langzamerhand mijn plaats.’

Thuiskomst in Wemmel

Na een moeilijke periode door de echtscheiding besloot Dagmar afscheid te nemen van Limburg. ‘Zes jaar geleden ben ik naar Wemmel verhuisd. Mijn dochter Natalie woonde hier al. Mijn zoon is me dan gevolgd, en even later kwam Ludo ook naar hier. Zij wonen nu samen.’ ‘Ik heb veel vrienden achtergelaten door naar Wemmel te verhuizen maar kreeg er de grootste beloning voor terug: Oscar en Doris, mijn kleinkinderen. Twee engelen. Dat ik meer tijd met ze kan doorbrengen is een groot geschenk.’

Ook in Wemmel blijft Dagmar volop tekenen en schilderen. Ze geeft haar kennis en kunde door in de Zandloper, waar ze tekenlessen in een reeks van 6 geeft. ‘Tijdens mijn sollicitatiegesprek dacht ik dat het nooit zou lukken, omdat ik geen Frans spreek. Maar Kristof, de centrumverantwoordelijke, was heel enthousiast omdat ze juist focussen op activiteiten in het Nederlands. Ik ben blij dat het goed gaat, de lessen zijn altijd uitverkocht.’ Dagmar richt zich op de klassieke vaardigheden in het tekenen: leren kijken en tekenen wat je ziet. ‘Ik pak het vrij serieus aan. Ik breng stillevens en foto’s mee die we natekenen. Lesgeven geeft me veel energie.’

Hart voor Brussel

De nabijheid van Brussel is nog een voordeel van Wemmel, want in haar hart blijft Dagmar een mens van de grootstad. ‘De eerste keer dat ik met de metro naar Brussel ging, voelde het alsof ik in Praag was. Ik pik veel tentoonstellingen mee of ga naar Bozar. Creativiteit is zo belangrijk, en het is het eerste dat je verliest met ouder worden. Terwijl het net het belangrijkste aspect is om te overleven.’

Naast de Zandloper heeft een kunstenaar een goed café nodig, dixit Dagmar. ‘Ik ga graag naar Op ’t Hoeksken met de kinderen en kleinkinderen. Verder mis ik een tof café of ontmoetingsplaats op de Markt. Maar dat zijn details. Met mijn kinderen en kleinkinderen dichtbij en Brussel op een boogscheut, ben ik een tevreden mens.’

Tekst: Maria Klein
Foto: © Tine De Wilde
Uit: zandloper december 2024