Comedian Bas Birker en cabaretier Pieter Verelst

Bas Birker doet al sinds 2000 aan stand-upcomedy, werkte al samen met Wim Helsen, stampte de Bas Birker Comedy Academy uit de grond, en heeft de zaalshows Op weg, Je moeder en Belg achter zijn naam staan. De tot Belg genaturaliseerde Nederlander was ook al te horen bij De Weekwatchers op Radio 2 en in Nieuwe Feiten op Radio 1. Pieter Verelst van zijn kant is nog niet zo lang bezig, maar de cabaretier toerde al uitgebreid in België en Nederland, en kreeg lovende recensies voor zijn eerste shows Mijn broer en ik en Amai. Hij maakte ook al zijn opwachting in Tegen de sterren op, en figureerde in de grap van De Vliegende Bompa’s tijdens Belgium’s got talent.

GC de Zandloper verwelkomt Birker nu met zijn nieuwe, vrij autobiografische show In blijde verachting, en Verelst met het absurdistische Ten aarzel. Weetje: Pieter Verelst toert nog steeds van voorstelling naar voorstelling met zijn oude busje, waarin hij overnacht tussen de decorstukken die je straks in Ten aarzel kan zien. Al heeft hij recent toch maar een huis gekocht in Antwerpen, omdat hij tijdens de lockdown te vaak door de politie werd aangemaand om naar huis te gaan.

Ook Bas Birker woont in Antwerpen. Beide heren kennen elkaar natuurlijk uit het circuit. Wat opvalt, is dat de voormalige Nederlander Bas Birker beter aardde in België, terwijl de Belg Pieter Verelst zijn carrière juist vooral in Nederland lanceerde.

Pieter Verelst: ‘Wij kennen in België vooral stand-upcomedy. Als je in België begint als comedian, kom je vooral in cafés, of in bijzondere plekken als comedycafé The Joker in Antwerpen. Tussen de cafés en de culturele centra is er weinig, terwijl je in Nederland een heel circuit hebt van ‘tussenzaaltjes’ voor honderd à tweehonderd mensen, waar je je als cabaretier kan ontwikkelen. Ook door de cabaretfestivals als Cameretten ben je als cabaretier beter af in Nederland, terwijl er op de Vlaamse humorfestivals volgens mij nog nooit een cabaretier in een finale heeft gestaan.’

Bas Birker: ‘Daardoor denkt iedereen in Nederland dat alle Belgische humoristen ook absurdisten zijn, zoals Pieter Verelst en Wim Helsen. Terwijl er ook veel niet-absurde Belgen zijn, maar die krijgen als stand-uppers sneller voet aan de grond in België en hoeven niet meteen naar Nederland. Daarom heb ik de omgekeerde beweging gemaakt. Omdat in Nederland dat cabaret in de weg zit, is daar minder een standuptraditie. Staat er in het programmaboekje ‘cabaret’, dan komen de mensen. Anders zijn ze terughoudender. In Vlaanderen wordt wat je ook doet op een podium gewoon ‘comedy’ genoemd.'

Nu we toch bezig zijn aan een rondje Nederland-België. Hoe is het om zowel daar als hier te spelen?

Birker: ‘Ondanks dat het om hetzelfde taalgebied gaat, moet je toch heel veel aanpassen aan je show om hem in de twee landen te kunnen spelen. Vooral de woordenschat. Soms zo veel dat je al snel een heel andere voorstelling maakt. Daarom heb ik in Nederland een compilatie gespeeld van de shows die ik in België maakte. Je ziet vaak Belgen en Nederlanders op hetzelfde moment lachen, om een totaal verschillende reden. Lachen Nederlanders bij een bepaalde grap omdat ze denken ‘ach, gekke Belgen’, dan lachen de Belgen bij diezelfde grap omdat ze toch zo herkenbaar is.’

Verelst: ‘Ik heb dat probleem minder, omdat mijn voorstellingen meer om fantasie draaien en minder op herkenbaarheid mikken. Alleen als ik het woord ‘vijzen’ gebruik voor ‘schroeven’ begrijpen Nederlanders me niet. Een woord als ‘goesting’ gebruiken ze niet, maar herkennen ze wel. Al gebruik je het best niet in een punchline, want dan zijn ze niet zeker of ze het wel goed begrepen hebben.’

Wat opvalt bij comedians in Vlaanderen: ze kennen elkaar meestal, werken geregeld samen, en lijken soms één grote vriendenclub. Zo ontmoet Pieter collega’s met zijn hoorspelreeks Meneer Karton, en helpt Bas beginnende comedians met zijn Comedy Academy.

Verelst: ‘We komen elkaar in het circuit dan ook gewoon heel vaak tegen.’

Birker: ‘En dat is in de eerste plaats vooral heel erg leuk. We zijn met te weinig om concurrenten te zijn en we koesteren allemaal ons ‘Peter Pan-bestaan’, waarin we alleen maar lol hebben en grappen maken. Of de grap dan van jezelf komt of van iemand anders, maakt niet uit. En de Bas Birker Comedy Academy vult een leemte door beginners wat basistips en handvaten mee te geven, zodat ze geen tijd verliezen met het maken van beginnersfouten waar iedereen toch vroeg of laat tegenaan loopt.’

Jullie nieuwe voorstellingen dan. Ten aarzel klinkt als ‘Ten oorlog!’ voor twijfelaars. Wat is het opzet van de show?

Verelst: ‘Ik vertel hoe blij ik ben met het paard dat ik heb besteld via AliExpress. Alleen blijkt het bij de levering dood te zijn en de gang te blokkeren. Daar moet ik mee zien om te gaan, en dat is het uitgangspunt van de voorstelling. Dat ik toch graag met dat paard naar Cirque du Soleil wil, zorgt voor enige aarzeling.’

Dan lijkt In blijde verachting ons iets autobiografischer te zijn.

Birker: ‘Daar werd ik ook toe gedwongen, door mijn rugproblemen die al meer dan een jaar duren. Mijn ruggengraat is niet in orde, dus moest ik letterlijk bij mezelf naar binnen kijken. Ik werd overgeleverd aan de Vlaamse gezondheidszorg. In die medische ellende zie je zo veel lelijkheid dat je er ook weer de schoonheid en humor van gaat inzien. Je lacht niet meer met alles, maar eerder ondanks alles.’

Tekst: Michaël Bellon
Foto: © Tine De Wilde
Uit: zandloper november 2022